Difference between revisions of "Dzongshö"
Line 6: | Line 6: | ||
|Events=Established: 1877 | |Events=Established: 1877 | ||
|Notes=<span class="main_text"> | |Notes=<span class="main_text"> | ||
− | W1KG26279: སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་གི་འབྲི་ཀླུང་དང་ཟླ་ཀླུང་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཚུད་པའི་འབྲི་ཟླ་ཟལ་མོ་སྒང་གི་སའི་ཆ། གླིང་གི་དུས་སུ་གླིང་དཔོན་དུ་སི་དང་། བར་དུ་སྡེ་དགེའི་རྒྱལ་རབས། ད་ལྟ་དཔལ་ཡུལ་རྫོང་རག་ཆབ་ཡུལ་ཤོག་ལྷག་པ་གྲོང་ཚོའི་ཁོངས། དཔལ་ཡུལ་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གནས་ཡུལ་ནས་སྤྱི་ལེ80ཙམ་ཡོད་པའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་རྫོང་ཤོད་གནས་ཀྱི་ཆེ་བ་བརྗོད་པ་ལ། རྫོང་ཤོད་གནས་ཡིག་ལས་བདེ་གཤེགས་ཞི་ཁྲོ་བཞུགས་པའི་རྫོང་ལྔ་ལ། དཔའ་བོ་མཁའ་འགྲོ་འདུ་བའི་ཤོད་ཀྱིས་བརྟེན་ ཞེས་འཁོད་པ་ལྟར། མདོ་ཁམས་གནས་ཆེན་ཉེར་ལྔ་ལས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་གནས་མཆོག་ཏུ་ལུང་གིས་བསྔགས་ཤིང་། བདེ་གཤེགས་ཞི་ཁྲོ་རྣམ་དགུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་སུ་བཞུགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གནས་ལྔ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་སྟེ། འབྲི་ཆེན་གཉན་ལྗང་གང་ཡོད་ཚང་བའི་སྐུ་མཆོག་འཇམ་དཔལ་ཞི་ཁྲོའི་གནས། ཛི་ནང་པདྨ་ཤེལ་ཕུག་དངོས་དང་དབྱེར་མེད་པའི་གསུང་མཆོག་པདྨ་ཞི་ཁྲོའི་གནས། | + | W1KG26279: སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་གི་འབྲི་ཀླུང་དང་ཟླ་ཀླུང་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཚུད་པའི་འབྲི་ཟླ་ཟལ་མོ་སྒང་གི་སའི་ཆ། གླིང་གི་དུས་སུ་གླིང་དཔོན་དུ་སི་དང་། བར་དུ་སྡེ་དགེའི་རྒྱལ་རབས། ད་ལྟ་དཔལ་ཡུལ་རྫོང་རག་ཆབ་ཡུལ་ཤོག་ལྷག་པ་གྲོང་ཚོའི་ཁོངས། དཔལ་ཡུལ་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གནས་ཡུལ་ནས་སྤྱི་ལེ80ཙམ་ཡོད་པའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་རྫོང་ཤོད་གནས་ཀྱི་ཆེ་བ་བརྗོད་པ་ལ། རྫོང་ཤོད་གནས་ཡིག་ལས་བདེ་གཤེགས་ཞི་ཁྲོ་བཞུགས་པའི་རྫོང་ལྔ་ལ། དཔའ་བོ་མཁའ་འགྲོ་འདུ་བའི་ཤོད་ཀྱིས་བརྟེན་ ཞེས་འཁོད་པ་ལྟར། མདོ་ཁམས་གནས་ཆེན་ཉེར་ལྔ་ལས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་གནས་མཆོག་ཏུ་ལུང་གིས་བསྔགས་ཤིང་། བདེ་གཤེགས་ཞི་ཁྲོ་རྣམ་དགུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་སུ་བཞུགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གནས་ལྔ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་སྟེ། འབྲི་ཆེན་གཉན་ལྗང་གང་ཡོད་ཚང་བའི་སྐུ་མཆོག་འཇམ་དཔལ་ཞི་ཁྲོའི་གནས། ཛི་ནང་པདྨ་ཤེལ་ཕུག་དངོས་དང་དབྱེར་མེད་པའི་གསུང་མཆོག་པདྨ་ཞི་ཁྲོའི་གནས། [[Tsadra Rinchen Drak|ཙཱ་འདྲ་རིན་ཆེན་བྲག་]]དང་དབྱེར་མེད་པའི་ཐུགས་མཆོག་རྡོར་སེམས་ཞི་ཁྲོའི་གནས། ཁྲོ་རི་རྡོ་རྗེ་ཟིལ་ཁྲོམ་གྱི་བཀོད་པ་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གནས་རྫོང་ཆེན་ཆེ་མཆོག །སེང་ཆེན་གནམ་བྲག་ཇི་ལྟ་བུར་བཞུགས་པའི་ཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་ཕུར་པའི་གནས་བཅས་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་མཐའ་འཁོར་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་ཨ་རིར་དཔལ་ཆེན་དགྱེས་པའི་ཕོ་བྲང་ཡང་ལེ་ཤོད་གཉིས་པ། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་གུ་རུ་རྡོ་རྗེ་གྲོ་ལོད་ཀྱི་གནས་ཁང་དམར་མདོའི་བྲག་དམར་ཟངས་གཡག་ནམ་མཁའ་རྫོང་། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་གནས་རི་བོ་དབང་གཞུའི་སྙིང་པོ་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་གམ་ཕུག །བྱང་གནོད་སྦྱིན་ནོར་ལྷའི་གནས་འབའ་རྒྱལ་འཁོལ་རི་མཆེད་གསུམ་བཅས་ཡན་ལག་གི་གནས་བཞི་དང༌། འཛིན་ཁྲ་བོ་གཞུང་ལུང་། འབུར་མོ་བྲག །གཏེར་ལུང་སོ་བྲག་མ་སོགས་ངོ་མཚར་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་གནས་རིའི་ཕྲེང་བས་ཡོངས་སུ་བསྐོར། གནས་འདི་ཙཱ་འདྲ་དང་མཚུངས་པར་ཐོག་མར་སྦས་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་ལ། ཕྱིས་མཁྱེན་ཀོང་མཆོག་གསུམ་གྱིས་གནས་ཞལ་ཕྱེ་བར་མཛད། གནས་ཀྱི་དབུ་རྩེར་གནུབས་ཆེན་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཇམ་དཔལ་གཤིན་རྗེའི་སྒྲུབ་ཕུག་དང་། གཡས་སུ་དྲན་པ་གསང་ཕུག །བྲག་དཀར་རྩེ་མཐོན་འོག་ཏུ་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲུབ་ཕུག །དེ་འོག་ཤུད་བུ་དཔལ་སེང་སྒྲུབ་ཕུག །དེ་འོག་རི་སྤང་མཚམས་སུ་འོ་བྲན་དཔལ་གྱི་དབང་ཕྱུག །རྒྱལ་བ་བྱང་ཆུབ། ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཕུག་བཅས། གསུང་གནས་མདུན་ངོས་སུ་རྒྱལ་བ་མཆོག་དབྱངས་ཀྱི་དབང་ཆེན་རྟ་མགྲིན་སྒྲུབ་ཕུག །གཡས་ཕྱོགས་སུ་བི་མ་ལའི་སྒྲོལ་དཀར་སྒྲུབ་ཕུག །དེ་འོག་ཏུ་མཚོ་རྒྱལ་གསང་ཕུག་བཅས། ཐུགས་གནས་དབུས་སུ་ཡང་དག་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་ཟླ་གམ་སྒོ་གཅིག་པའི་གཟུགས། ཕུག་པའི་ཀླད་དུ་ལྷ་ལྕམ་མནྡྷ་ར་བས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕུག་པ། གཡས་ངོས་སུ་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཕུག །གཡོན་ངོས་སུ་གནུབས་ཆེན་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་སྒྲུབ་ཕུག །ཡོངས་གྲགས་ཙིཏྟ་གསང་ཕུག་སྟེ་མཁྱེན་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་[[Jamgön Kongtrül Lodrö Thayé|འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་]]ཟབ་གཏེར་གྱི་བདག་པོར་མངའ་གསོལ་བའི་གནས་དང་བཻ་རོའི་སྒྲུབ་ཕུག་བཅས། ཡོན་ཏན་གནས་རྫོང་ཆེན་གྱི་མདུན་ངོས་སུ་གཉགས་ཆེན་གྱི་བདུད་རྩི་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་ཕུག །ཤར་ངོས་སུ་བི་མས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕུག་པ། རྩེ་ལོགས་སུ་སོག་པོ་ལྷ་དཔལ་གྱི་སྒྲུབ་ཕུག །ནུབ་ངོས་ཀྱི་བྲག་རྩར་རྨ་ཐོག་རིན་ཆེན་གྱི་སྒྲུབ་ཕུག །བྱང་ངོས་སུ་གཡུ་སྒྲ་སྙིང་པོ་དང་། ཁྱེའུ་ཆུང་ལོ་ཙཱའི་སྒྲུབ་ཕུག་བཅས། ཕྲིན་ལས་གནས་ཀྱི་ལྷོ་ངོས་སུ་སྣ་ནམ་རྡོ་རྗེ་བདུད་འཇོམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་ཕུར་པའི་སྒྲུབ་ཕུག །དེའི་ལྟག་ངོས་སུ་ལང་གྲོ་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ཀྱི་གསང་ཕུག་བཅས། དབུས་ཀྱི་དཔལ་དེའུ་རྩེ་ལྔ་པ་ཅན་གྱི་མདུན་ངོས་སུ་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་གི་བཀའ་བརྒྱད་སྒྲུབ་ཕུག །གཡོན་ངོས་སུ་ལྷ་སྲས་མུ་རུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་ཕུག་བཞུགས། སྐུ་གནས་གཡོན་ངོས་ཀྱི་བྲག་རི་བྲག་རྩེའི་ངོས་རྣམ་སྣང་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་སྐུ་རང་བྱོན། གསུང་གནས་སྦས་ཕུག་སྟེང་གི་བྱང་ངོས་སུ་རྟ་ཕག་རང་བྱོན། ལྷོ་ཕྱོགས་བྲག་གདོང་ངོས་སེང་གདོང་དམར་མོ་ཕུར་ཤམ་ཅན་གྱི་སྐུ། སྒྲོལ་དཀར་སྒྲུབ་ཕུག་གི་འགྲམ་དུ་ཨུཏྤལའི་སྡོང་པོ་དང་ཏཾ་ཡིག་རང་བྱོན། མདུན་ལམ་ལྟག་བྲག་ངོས་སུ་གུ་རུ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་ཞབས་རྗེས། འབྲུ་གསུམ་རང་བྱོན་བཅས། ཐུགས་གནས་ཡང་དག་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོའི་སྟེང་ངོས་གཡོན་ཕྱོགས་ལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་སྐུ་བརྙན་རང་བྱོན། ཚོགས་ཁང་ནང་ལོགས་གཡོན་ངོས་སུ་རལ་གྲི་རང་བྱོན། རྒྱབ་ངོས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཚེ་བུམ་རང་བྱོན། འོག་ངོས་ཕུག་ལོགས་སུ་ནམ་སྙིང་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་རྗེས། ཙིཏྟ་གསང་ཕུག་གི་སྟེང་དུ་ཕྱག་རྡོར་རང་བྱོན་བཅས། རྫོང་ཆེན་བྲག་གི་ནུབ་ངོས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ཆེ་མཆོག་རང་བྱོན་དབུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ། དེའི་གཡོན་གྱི་བྲག་ངོས་སུ་བཀའ་བརྒྱད་ཕོ་བྲང་གླིང་དགུ། མདུན་འོག་ཏུ་བདུད་རྩི་ཁྲོ་མཁར་བཅས། ཕྲིན་ལས་གནས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ལྷ་མོ་ཙཎྜི་ཀ་རཀྟའི་རྫིང་ནས་སྐུ་ཕྱེད་ཐོན་པའི་ཚུལ། གནས་ལྔ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སུ་བཀའ་རྟགས་ཡིག་འབྲུ། ཕྱག་མཚན་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་རྗེས་གསལ་དང་མི་གསལ་བ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ཞིབ་པ་གནས་ཡིག་རྒྱས་པ་རྣམས་ལས་ཤེས་པར་བྱ། <br/> |
− | དེ་ལྟར་ཤངས་ཀྱི་ཟབ་ལུང་གཉིས་པ་འོག་མིན་གསང་ཆེན་རོལ་པའི་ཕོ་བྲང་སྒྲུབ་ཆེན་བཀའ་བརྒྱད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་མ་བཞེངས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ནས་ཡོད་པ། སྔོན་གྱི་དུས་གུ་རུ་ཡབ་ཡུམ་རྗེ་འབངས་ཉེར་ལྔ་དང་བཅས་པ་སོགས་དངོས་སུ་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ནས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། པདྨ་འོད་གསལ་མདོ་སྔགས་གླིང་པ་དང་གཏེར་ཆེན་ཨོ་རྒྱན་མཆོག་འགྱུར་གླིང་པ་ལྷན་དུ་ཕེབས་ཏེ་བཀའ་འདུས་སྒྲུབ་ཆེན་བཙུགས་པ་དང་། སྤྲུལ་པའི་བརྡ་ཡིག་ཤོག་སེར་གཏན་ལ་ཕབ་པ། ཟབ་གཏེར་ཕྱག་ཏུ་བཞེས་ཤིང་གནས་ཞལ་ཕྱེ་བར་མཛད་པ་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་གསེར་རིའི་ཕྲེང་བས་ས་རྡོ་རི་བྲག་ཐམས་ཅད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང་། ཁོར་ཡུག་གི་བཀོད་པ་རྣམ་པར་བཀྲ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངང་གིས་འཕེལ་བའི་གནས་འདི། འཆི་མེད་བསྟན་གཉིས་གཡུང་དྲུང་གླིང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་བས་བསྔགས་པའི་དབེན་གནས་ཉམས་རེ་དགའ། སྙིང་ནས་དམ་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་གནས་སུ་བཟང་ ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་བསྙེན་སྒྲུབ་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་མཐའ་དག་ལེགས་པར་འཛོམས་པར་དགོངས་ནས། ཐོག་མར་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་མེ་གླང་སྤྱི་ལོ་1877ལོའི་བོད་ཟླ་བཅུ་པའི་ཚེས་བདུན་ལ་གནས་འདིར་ཕེབས། ཉིན་ཤས་རྗེས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་པོར་བརྒྱ་མཆོད་འབུལ་སྐབས། ཨོ་རྒྱན་སངས་རྒྱས་གཉིས་པའི་བཀའ་ལུང་ལྟར་གནས་འདིར་མཆོད་པའི་རྟེན་དང་། སྒྲུབ་པའི་སྡེ་ཞིག་ཚུགས་ན་བསྟན་འགྲོ་ལ་དགོས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཚུལ་གཟིགས་པས། མེ་གླང་ལོ་འདི་གར་ས་གནད་མེ་བཙའི་གཙུག་ལག་ཁང་དཔལ་སྤུངས་སྐུ་ཚབ་པས་རྨང་གཏིང་སྟེ་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཅས་མཐའ་རྒྱས་སུ་གྲུབ་ནས་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་འདེབས་པར་མཛད། དེ་རྗེས་རག་ཆབ་དཔོན་གྱིས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་བ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་གཟིགས་ཏེ། རང་ཡོད་ཀྱི་དངོས་རྫས་རྣམས་ཀྱང་བཏང་ནས་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་ས་སྟག་སྤྱི་ལོ1878ལོར་ཐོག་མར་སྒྲུབ་སྡེ་གསར་བཞེངས་ཀྱི་དབུ་བཙུགས་ནས། སྒྲུབ་གྲྭའི་ལྷ་ཁང་དང༌། གྲྭ་ཤག་བདུན་བཅས་ལེགས་པར་གྲུབ། དུས་དེ་ནས་བཟུང་[[Jamgön Kongtrül Lodrö Thayé|འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་]]ལ་གདན་ས་གོང་འོག་གཉིས་ཏེ། | + | དེ་ལྟར་ཤངས་ཀྱི་ཟབ་ལུང་གཉིས་པ་འོག་མིན་གསང་ཆེན་རོལ་པའི་ཕོ་བྲང་སྒྲུབ་ཆེན་བཀའ་བརྒྱད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་མ་བཞེངས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ནས་ཡོད་པ། སྔོན་གྱི་དུས་གུ་རུ་ཡབ་ཡུམ་རྗེ་འབངས་ཉེར་ལྔ་དང་བཅས་པ་སོགས་དངོས་སུ་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ནས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། པདྨ་འོད་གསལ་མདོ་སྔགས་གླིང་པ་དང་གཏེར་ཆེན་ཨོ་རྒྱན་མཆོག་འགྱུར་གླིང་པ་ལྷན་དུ་ཕེབས་ཏེ་བཀའ་འདུས་སྒྲུབ་ཆེན་བཙུགས་པ་དང་། སྤྲུལ་པའི་བརྡ་ཡིག་ཤོག་སེར་གཏན་ལ་ཕབ་པ། ཟབ་གཏེར་ཕྱག་ཏུ་བཞེས་ཤིང་གནས་ཞལ་ཕྱེ་བར་མཛད་པ་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་གསེར་རིའི་ཕྲེང་བས་ས་རྡོ་རི་བྲག་ཐམས་ཅད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང་། ཁོར་ཡུག་གི་བཀོད་པ་རྣམ་པར་བཀྲ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངང་གིས་འཕེལ་བའི་གནས་འདི། འཆི་མེད་བསྟན་གཉིས་གཡུང་དྲུང་གླིང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་བས་བསྔགས་པའི་དབེན་གནས་ཉམས་རེ་དགའ། སྙིང་ནས་དམ་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་གནས་སུ་བཟང་ ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་བསྙེན་སྒྲུབ་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་མཐའ་དག་ལེགས་པར་འཛོམས་པར་དགོངས་ནས། ཐོག་མར་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་མེ་གླང་སྤྱི་ལོ་1877ལོའི་བོད་ཟླ་བཅུ་པའི་ཚེས་བདུན་ལ་གནས་འདིར་ཕེབས། ཉིན་ཤས་རྗེས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་པོར་བརྒྱ་མཆོད་འབུལ་སྐབས། ཨོ་རྒྱན་སངས་རྒྱས་གཉིས་པའི་བཀའ་ལུང་ལྟར་གནས་འདིར་མཆོད་པའི་རྟེན་དང་། སྒྲུབ་པའི་སྡེ་ཞིག་ཚུགས་ན་བསྟན་འགྲོ་ལ་དགོས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཚུལ་གཟིགས་པས། མེ་གླང་ལོ་འདི་གར་ས་གནད་མེ་བཙའི་གཙུག་ལག་ཁང་དཔལ་སྤུངས་སྐུ་ཚབ་པས་རྨང་གཏིང་སྟེ་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཅས་མཐའ་རྒྱས་སུ་གྲུབ་ནས་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་འདེབས་པར་མཛད། དེ་རྗེས་རག་ཆབ་དཔོན་གྱིས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་བ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་གཟིགས་ཏེ། རང་ཡོད་ཀྱི་དངོས་རྫས་རྣམས་ཀྱང་བཏང་ནས་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་ས་སྟག་སྤྱི་ལོ1878ལོར་ཐོག་མར་སྒྲུབ་སྡེ་གསར་བཞེངས་ཀྱི་དབུ་བཙུགས་ནས། སྒྲུབ་གྲྭའི་ལྷ་ཁང་དང༌། གྲྭ་ཤག་བདུན་བཅས་ལེགས་པར་གྲུབ། དུས་དེ་ནས་བཟུང་[[Jamgön Kongtrül Lodrö Thayé|འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་]]ལ་གདན་ས་གོང་འོག་གཉིས་ཏེ། གོང་མ་[[Tsadra Rinchen Drak|ཙཱ་འདྲ་རིན་ཆེན་བྲག་]]དང་འོག་མ་རྫོང་ཤོད་བདེ་གཤེགས་འདུས་པའི་ཕོ་བྲང་འདི་ཉིད་བྱུང་། གནས་འདིར་སྒྲུབ་པའི་བསྟན་པ་ཐོག་མར་དར་སྤེལ་མཛད་སྐབས། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་རྫི་བོ་ཞིག་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་མིང་ལ་ཅི་ཟེར་ཞེས་དྲིས་པས། རྫི་བོ་དེས་ངའི་མིང་ལ་ཕུན་ཚོགས། གྲོང་མིང་ལ་གང་ཟེར་དྲིས་པས། དགེ་ལུང་ཚང་། སེམས་ཅན་དུ་ཡོད་དྲིས་པས་མཛོ་མོ་བཟང་པོ་བདུན་ཡོད་ཅེས་ལན་བཏབ་པ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་གཟིགས་ཏེ། སྒྲུབ་ཐེངས་དང་པོར་སྒྲུབ་བླ་བདུན་གྱིས་སྣ་སེལ་ནས་དབུ་བརྩམས་ཤིང་། ལོ་གསུམ་ཕྱོགས་གསུམ་གྱི་རིང་དུ་བསྙེན་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་དང་། ལོ་ཟླའི་དུས་མཆོད། ཐུན་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར་སོགས་ཙཱ་འདྲའི་བཅའ་ཡིག་བཞིན་མཛད། དེ་རྗེས་སྤྲུལ་སྐུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་ཉི་མས་གདན་ས་བསྐྱངས་ནས། གྲྭ་སློབ་རྣམས་ལ་བློ་སྦྱོང་དོན་བདུན་མ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་གདམས་ངག་ཅི་རིགས་བསྩལ། དཔལ་ལྡན་མཁྱེན་བརྩེ་འོད་ཟེར་དགོན་འདིར་ཕེབས་ནས་གསང་ཐིག་ཡབ་བཀའི་ཚོགས་མཆོད་དང་། དགོན་པའི་གྲྭ་ཚང་ཡོད་རིགས་ལ་ཕྱག་འགྱེད། དཔལ་ཆེན་གཡང་སྐྱབས། སྒར་བསང་བཅས་བསྒྲུབས། ལྷག་པར་འཇམ་མགོན་གོང་མའི་ཕྱག་བཞེས་ལྟར་ཤངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཙོས་དབང་ལུང་ཁྲིད་བཅས་གནང་བ་དང་། དགོན་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལེགས་པར་བསྡམས། སྐབས་ཤིག་ལ་ཁྲ་སྐྱ་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེས་གདན་ས་འཛིན་པའི་སྐུ་དུས་སུ་ཀོང་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་དཔལ་ལྡན་མཁྱེན་བརྩེ་འོད་ཟེར་གཤེགས་པར་ཐུགས་སྐྱོ་ནས་རག་ཆབ་སྒྲུབ་ཁང་དུ་ལོ་གསུམ་མཚམས་ལ་བཞུགས། མཐར་བཞི་རྒོལ་དུས་འགྱུར་གྱིས་རྐྱེན་པས་དགོན་གནས་སྤྱི་མིང་གི་ལྷག་མར་གྱུར་ལ། མཐའ་འཁོར་གྱི་མཆོད་རྟེན་ལྷག་ལུས་རྣམས་ཀྱང་བཤིགས། <br/> |
སྤྱི་ལོ1983ལོར་ཉམས་གསོའི་ཆོས་སྒོ་ཕྱེ་སྐབས་རྫོང་གྲྭ་སྐལ་དགའ་སོགས་ཀྱི་རེ་འདུན་ལྟར། སྤྲུལ་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་ཉམས་གསོའི་ལས་སྣེ་ཁུར་བཞེས་ཐོག །ཐོག་མར་ཡང་དག་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་བཞེངས་ནས། གུ་རུ་ཟ་ཧོར་མ་དང་། མཁྱེན་ཀོང་གཉིས་ཀྱི་ཞལ་ཐང་ཚེམ་དྲུབ་མ། སྟེང་དུ་མགོན་ཁང་བཅས། དེ་རྗེས་འདུ་ཁང་ཆེ་བ་སྟེང་ཁང་བླ་བྲང་དང༌། སྤྱི་ཁང་སྒོ་ཁང་བཅས་ཁྱོན་ལྷ་ཁང་མགོན་ཁང་བཞི། སྐུ་རྟེན་ལ་གསེར་སྐུ་གསར་རྙིང་ཁྱོན་བསྡོམས་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཙམ། གསུང་རྟེན་དཔེ་ཝར་མཆོག་སྤྲུལ་འཆི་མེད་རྡོ་རྗེས་གནང་བའི་དྭགས་པོའི་བཀའ་འབུམ། མཁྱེན་བརྩེའི་བཀའ་བདུན་སོགས་དང་། བཀའ་བསྟན་གཏེར་མཛོད་སོགས་པོད་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ། ཐུགས་རྟེན་མཁྱེན་ཀོང་སྤྲུལ་གསུམ་གྱིས་བཞེངས་པའི་འགོང་པོ་ཨར་གཏད་མཆོད་རྟེན་ཉམས་གསོ་མཛད། དེང་གི་ཆར་སི་ཏུ་པདྨ་དོན་ཡོད་ཀྱིས་མཆོག་སྤྲུལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡང་སྲིད་འཁྲུལ་མེད་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་བ་མཆོག་སྤྲུལ་བསྟན་འཛིན་ཉི་མས་དགེ་འདུན་འདུས་པ་ལྔ་བཅུ་སྐོར་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་ནས་དགོན་འདིའི་བཤད་སྒྲུབ་ལས་གསུམ་གྱི་བསྟན་པ་སྐྱོང་བཞིན་ཡོད་ལ། དེང་དཔལ་ཡུལ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་དགོན་སྡེ་གཅིག་པུ་ཡིན། <br/> | སྤྱི་ལོ1983ལོར་ཉམས་གསོའི་ཆོས་སྒོ་ཕྱེ་སྐབས་རྫོང་གྲྭ་སྐལ་དགའ་སོགས་ཀྱི་རེ་འདུན་ལྟར། སྤྲུལ་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་ཉམས་གསོའི་ལས་སྣེ་ཁུར་བཞེས་ཐོག །ཐོག་མར་ཡང་དག་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་བཞེངས་ནས། གུ་རུ་ཟ་ཧོར་མ་དང་། མཁྱེན་ཀོང་གཉིས་ཀྱི་ཞལ་ཐང་ཚེམ་དྲུབ་མ། སྟེང་དུ་མགོན་ཁང་བཅས། དེ་རྗེས་འདུ་ཁང་ཆེ་བ་སྟེང་ཁང་བླ་བྲང་དང༌། སྤྱི་ཁང་སྒོ་ཁང་བཅས་ཁྱོན་ལྷ་ཁང་མགོན་ཁང་བཞི། སྐུ་རྟེན་ལ་གསེར་སྐུ་གསར་རྙིང་ཁྱོན་བསྡོམས་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཙམ། གསུང་རྟེན་དཔེ་ཝར་མཆོག་སྤྲུལ་འཆི་མེད་རྡོ་རྗེས་གནང་བའི་དྭགས་པོའི་བཀའ་འབུམ། མཁྱེན་བརྩེའི་བཀའ་བདུན་སོགས་དང་། བཀའ་བསྟན་གཏེར་མཛོད་སོགས་པོད་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ། ཐུགས་རྟེན་མཁྱེན་ཀོང་སྤྲུལ་གསུམ་གྱིས་བཞེངས་པའི་འགོང་པོ་ཨར་གཏད་མཆོད་རྟེན་ཉམས་གསོ་མཛད། དེང་གི་ཆར་སི་ཏུ་པདྨ་དོན་ཡོད་ཀྱིས་མཆོག་སྤྲུལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡང་སྲིད་འཁྲུལ་མེད་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་བ་མཆོག་སྤྲུལ་བསྟན་འཛིན་ཉི་མས་དགེ་འདུན་འདུས་པ་ལྔ་བཅུ་སྐོར་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་ནས་དགོན་འདིའི་བཤད་སྒྲུབ་ལས་གསུམ་གྱི་བསྟན་པ་སྐྱོང་བཞིན་ཡོད་ལ། དེང་དཔལ་ཡུལ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་དགོན་སྡེ་གཅིག་པུ་ཡིན། <br/> | ||
གཙུག་ལག་ཁང་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཅས་ཀྱི་བཞུགས་ཚུལ་སྐོར། གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་དུ་ལྷ་བཟོ་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན་ཞེས་པས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཞེངས་པར་གྲགས་པའི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཐོག་ཚད། བྱམས་པ་ཐོག་ཚད། གུ་རུ་ཐོག་ཚད། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཐོག་ཚད། གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག །རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བཞི་བཅས་དང་། ལོགས་བྲིས་བླ་མ་དང་ཡི་དམ་སྐོར། གུ་རུ་ལྷ་ཁང་དུ་ཨོ་རྒྱན་ཟ་ཧོར་མ་དང་། རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོ། རྡོར་སེམས་ཡང་དག་སོགས་སྐུ་ཆེ་ཆུང་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་པ། ཐུགས་གནས་ལྷ་ཁང་དུ་ཐུབ་དབང་ཐོག་ཚད་གཅིག་ཉེར་སྲས་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་སོགས། མགོན་ཁང་དུ་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པས་གཙོས་ཆོས་སྐྱོང་གི་སྐུ་འདྲ། ཉེར་སྲས་ལྷ་ཁང་དུ་ཉེ་བའི་སྲས་ཆེན་བརྒྱད་ཀྱིས་གཙོས་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་དུ་མ། དྭགས་པོ་ལྷ་ཁང་དུ་བཀའ་བརྒྱུད་མར་མི་དྭགས་གསུམ་སོགས་ཀྱི་ལྡེར་སྐུ། གཟིམ་ཁང་དུ་ཚེ་ལྷ་རྣམ་གསུམ་གྱི་ལི་མ་ཁྱད་འཕགས། བྱེ་བའི་ཨ་ཀྲུམ་ལས་གྲུབ་པའི་ཇོ་བོ་ཨ་ཏི་ཤ། སྒྲོལ་མ་གསུང་བྱོན། གསེར་ཟངས་ཀྱི་ཀོང་སྤྲུལ་ང་འདྲ་མ། གཞན་ཡང་བདེ་ཆེན་ཞིང་བཀོད་ཀྱི་ཞལ་ཐང་ཆེ་ཆུང་གསུམ། རྒྱུད་སྡེ་ལྔའི་ཞལ་ཐང་། གུ་དྲག་ཞལ་ཐང་། སྐྱེར་སྒང་རྟ་མགྲིན་ཞལ་ཐང་སོགས་ཞལ་ཐང་ཆེ་ཆུང་སྤུས་ལེགས་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག །[[Jamgön Kongtrül Lodrö Thayé|འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་]]ཀྱི་དབུ་ཞྭ། ཀོང་སྤྲུལ་བློ་གྲོས་ཆོས་ཀྱི་སེང་གེའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཕྱག་བཞི་པ་སོགས། གསུང་རྟེན་སྐོར་བཀའ་བསྟན་གཉིས་དང་། རྙིང་མ་རྒྱུད་འབུམ། མཁྱེན་ཀོང་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཟབ་ཆོས་ཆ་ཚང་། འདོན་ཆོག་གི་རིགས་སོགས་སྐྱ་པོད་སུམ་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་བཞུགས། ཐུགས་རྟེན་སྐོར་མཆོད་རྟེན་རྣམ་པ་བརྒྱད་གསེར་དངུལ་ཟངས་རག་ལས་གྲུབ་པ་གང་མང་སོགས་རྟེན་གསུམ་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཆོད་པ་བཞུགས། <br/> | གཙུག་ལག་ཁང་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཅས་ཀྱི་བཞུགས་ཚུལ་སྐོར། གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་དུ་ལྷ་བཟོ་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན་ཞེས་པས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཞེངས་པར་གྲགས་པའི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཐོག་ཚད། བྱམས་པ་ཐོག་ཚད། གུ་རུ་ཐོག་ཚད། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཐོག་ཚད། གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག །རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བཞི་བཅས་དང་། ལོགས་བྲིས་བླ་མ་དང་ཡི་དམ་སྐོར། གུ་རུ་ལྷ་ཁང་དུ་ཨོ་རྒྱན་ཟ་ཧོར་མ་དང་། རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོ། རྡོར་སེམས་ཡང་དག་སོགས་སྐུ་ཆེ་ཆུང་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་པ། ཐུགས་གནས་ལྷ་ཁང་དུ་ཐུབ་དབང་ཐོག་ཚད་གཅིག་ཉེར་སྲས་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་སོགས། མགོན་ཁང་དུ་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པས་གཙོས་ཆོས་སྐྱོང་གི་སྐུ་འདྲ། ཉེར་སྲས་ལྷ་ཁང་དུ་ཉེ་བའི་སྲས་ཆེན་བརྒྱད་ཀྱིས་གཙོས་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་དུ་མ། དྭགས་པོ་ལྷ་ཁང་དུ་བཀའ་བརྒྱུད་མར་མི་དྭགས་གསུམ་སོགས་ཀྱི་ལྡེར་སྐུ། གཟིམ་ཁང་དུ་ཚེ་ལྷ་རྣམ་གསུམ་གྱི་ལི་མ་ཁྱད་འཕགས། བྱེ་བའི་ཨ་ཀྲུམ་ལས་གྲུབ་པའི་ཇོ་བོ་ཨ་ཏི་ཤ། སྒྲོལ་མ་གསུང་བྱོན། གསེར་ཟངས་ཀྱི་ཀོང་སྤྲུལ་ང་འདྲ་མ། གཞན་ཡང་བདེ་ཆེན་ཞིང་བཀོད་ཀྱི་ཞལ་ཐང་ཆེ་ཆུང་གསུམ། རྒྱུད་སྡེ་ལྔའི་ཞལ་ཐང་། གུ་དྲག་ཞལ་ཐང་། སྐྱེར་སྒང་རྟ་མགྲིན་ཞལ་ཐང་སོགས་ཞལ་ཐང་ཆེ་ཆུང་སྤུས་ལེགས་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག །[[Jamgön Kongtrül Lodrö Thayé|འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་]]ཀྱི་དབུ་ཞྭ། ཀོང་སྤྲུལ་བློ་གྲོས་ཆོས་ཀྱི་སེང་གེའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཕྱག་བཞི་པ་སོགས། གསུང་རྟེན་སྐོར་བཀའ་བསྟན་གཉིས་དང་། རྙིང་མ་རྒྱུད་འབུམ། མཁྱེན་ཀོང་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཟབ་ཆོས་ཆ་ཚང་། འདོན་ཆོག་གི་རིགས་སོགས་སྐྱ་པོད་སུམ་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་བཞུགས། ཐུགས་རྟེན་སྐོར་མཆོད་རྟེན་རྣམ་པ་བརྒྱད་གསེར་དངུལ་ཟངས་རག་ལས་གྲུབ་པ་གང་མང་སོགས་རྟེན་གསུམ་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཆོད་པ་བཞུགས། <br/> |
Revision as of 14:31, 2 April 2021
Resource ID | G23 |
---|---|
Place Type | Monastery |
Coordinates | 31°28'42.00"N 99°10'37.00"E |
Links | Shangpa Foundation BDRC G3828 The treasury of Lives |
Name Variants
rdzong shod bde gshegs 'dus pa'i pho brang
History
- Established: 1877
Notes
W1KG26279: སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་གི་འབྲི་ཀླུང་དང་ཟླ་ཀླུང་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཚུད་པའི་འབྲི་ཟླ་ཟལ་མོ་སྒང་གི་སའི་ཆ། གླིང་གི་དུས་སུ་གླིང་དཔོན་དུ་སི་དང་། བར་དུ་སྡེ་དགེའི་རྒྱལ་རབས། ད་ལྟ་དཔལ་ཡུལ་རྫོང་རག་ཆབ་ཡུལ་ཤོག་ལྷག་པ་གྲོང་ཚོའི་ཁོངས། དཔལ་ཡུལ་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གནས་ཡུལ་ནས་སྤྱི་ལེ80ཙམ་ཡོད་པའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་རྫོང་ཤོད་གནས་ཀྱི་ཆེ་བ་བརྗོད་པ་ལ། རྫོང་ཤོད་གནས་ཡིག་ལས་བདེ་གཤེགས་ཞི་ཁྲོ་བཞུགས་པའི་རྫོང་ལྔ་ལ། དཔའ་བོ་མཁའ་འགྲོ་འདུ་བའི་ཤོད་ཀྱིས་བརྟེན་ ཞེས་འཁོད་པ་ལྟར། མདོ་ཁམས་གནས་ཆེན་ཉེར་ལྔ་ལས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་གནས་མཆོག་ཏུ་ལུང་གིས་བསྔགས་ཤིང་། བདེ་གཤེགས་ཞི་ཁྲོ་རྣམ་དགུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་སུ་བཞུགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གནས་ལྔ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་སྟེ། འབྲི་ཆེན་གཉན་ལྗང་གང་ཡོད་ཚང་བའི་སྐུ་མཆོག་འཇམ་དཔལ་ཞི་ཁྲོའི་གནས། ཛི་ནང་པདྨ་ཤེལ་ཕུག་དངོས་དང་དབྱེར་མེད་པའི་གསུང་མཆོག་པདྨ་ཞི་ཁྲོའི་གནས། ཙཱ་འདྲ་རིན་ཆེན་བྲག་དང་དབྱེར་མེད་པའི་ཐུགས་མཆོག་རྡོར་སེམས་ཞི་ཁྲོའི་གནས། ཁྲོ་རི་རྡོ་རྗེ་ཟིལ་ཁྲོམ་གྱི་བཀོད་པ་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གནས་རྫོང་ཆེན་ཆེ་མཆོག །སེང་ཆེན་གནམ་བྲག་ཇི་ལྟ་བུར་བཞུགས་པའི་ཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་ཕུར་པའི་གནས་བཅས་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་མཐའ་འཁོར་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་ཨ་རིར་དཔལ་ཆེན་དགྱེས་པའི་ཕོ་བྲང་ཡང་ལེ་ཤོད་གཉིས་པ། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་གུ་རུ་རྡོ་རྗེ་གྲོ་ལོད་ཀྱི་གནས་ཁང་དམར་མདོའི་བྲག་དམར་ཟངས་གཡག་ནམ་མཁའ་རྫོང་། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་གནས་རི་བོ་དབང་གཞུའི་སྙིང་པོ་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་གམ་ཕུག །བྱང་གནོད་སྦྱིན་ནོར་ལྷའི་གནས་འབའ་རྒྱལ་འཁོལ་རི་མཆེད་གསུམ་བཅས་ཡན་ལག་གི་གནས་བཞི་དང༌། འཛིན་ཁྲ་བོ་གཞུང་ལུང་། འབུར་མོ་བྲག །གཏེར་ལུང་སོ་བྲག་མ་སོགས་ངོ་མཚར་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་གནས་རིའི་ཕྲེང་བས་ཡོངས་སུ་བསྐོར། གནས་འདི་ཙཱ་འདྲ་དང་མཚུངས་པར་ཐོག་མར་སྦས་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་ལ། ཕྱིས་མཁྱེན་ཀོང་མཆོག་གསུམ་གྱིས་གནས་ཞལ་ཕྱེ་བར་མཛད། གནས་ཀྱི་དབུ་རྩེར་གནུབས་ཆེན་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཇམ་དཔལ་གཤིན་རྗེའི་སྒྲུབ་ཕུག་དང་། གཡས་སུ་དྲན་པ་གསང་ཕུག །བྲག་དཀར་རྩེ་མཐོན་འོག་ཏུ་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲུབ་ཕུག །དེ་འོག་ཤུད་བུ་དཔལ་སེང་སྒྲུབ་ཕུག །དེ་འོག་རི་སྤང་མཚམས་སུ་འོ་བྲན་དཔལ་གྱི་དབང་ཕྱུག །རྒྱལ་བ་བྱང་ཆུབ། ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཕུག་བཅས། གསུང་གནས་མདུན་ངོས་སུ་རྒྱལ་བ་མཆོག་དབྱངས་ཀྱི་དབང་ཆེན་རྟ་མགྲིན་སྒྲུབ་ཕུག །གཡས་ཕྱོགས་སུ་བི་མ་ལའི་སྒྲོལ་དཀར་སྒྲུབ་ཕུག །དེ་འོག་ཏུ་མཚོ་རྒྱལ་གསང་ཕུག་བཅས། ཐུགས་གནས་དབུས་སུ་ཡང་དག་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་ཟླ་གམ་སྒོ་གཅིག་པའི་གཟུགས། ཕུག་པའི་ཀླད་དུ་ལྷ་ལྕམ་མནྡྷ་ར་བས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕུག་པ། གཡས་ངོས་སུ་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཕུག །གཡོན་ངོས་སུ་གནུབས་ཆེན་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་སྒྲུབ་ཕུག །ཡོངས་གྲགས་ཙིཏྟ་གསང་ཕུག་སྟེ་མཁྱེན་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་ཟབ་གཏེར་གྱི་བདག་པོར་མངའ་གསོལ་བའི་གནས་དང་བཻ་རོའི་སྒྲུབ་ཕུག་བཅས། ཡོན་ཏན་གནས་རྫོང་ཆེན་གྱི་མདུན་ངོས་སུ་གཉགས་ཆེན་གྱི་བདུད་རྩི་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་ཕུག །ཤར་ངོས་སུ་བི་མས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕུག་པ། རྩེ་ལོགས་སུ་སོག་པོ་ལྷ་དཔལ་གྱི་སྒྲུབ་ཕུག །ནུབ་ངོས་ཀྱི་བྲག་རྩར་རྨ་ཐོག་རིན་ཆེན་གྱི་སྒྲུབ་ཕུག །བྱང་ངོས་སུ་གཡུ་སྒྲ་སྙིང་པོ་དང་། ཁྱེའུ་ཆུང་ལོ་ཙཱའི་སྒྲུབ་ཕུག་བཅས། ཕྲིན་ལས་གནས་ཀྱི་ལྷོ་ངོས་སུ་སྣ་ནམ་རྡོ་རྗེ་བདུད་འཇོམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་ཕུར་པའི་སྒྲུབ་ཕུག །དེའི་ལྟག་ངོས་སུ་ལང་གྲོ་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ཀྱི་གསང་ཕུག་བཅས། དབུས་ཀྱི་དཔལ་དེའུ་རྩེ་ལྔ་པ་ཅན་གྱི་མདུན་ངོས་སུ་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་གི་བཀའ་བརྒྱད་སྒྲུབ་ཕུག །གཡོན་ངོས་སུ་ལྷ་སྲས་མུ་རུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་ཕུག་བཞུགས། སྐུ་གནས་གཡོན་ངོས་ཀྱི་བྲག་རི་བྲག་རྩེའི་ངོས་རྣམ་སྣང་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་སྐུ་རང་བྱོན། གསུང་གནས་སྦས་ཕུག་སྟེང་གི་བྱང་ངོས་སུ་རྟ་ཕག་རང་བྱོན། ལྷོ་ཕྱོགས་བྲག་གདོང་ངོས་སེང་གདོང་དམར་མོ་ཕུར་ཤམ་ཅན་གྱི་སྐུ། སྒྲོལ་དཀར་སྒྲུབ་ཕུག་གི་འགྲམ་དུ་ཨུཏྤལའི་སྡོང་པོ་དང་ཏཾ་ཡིག་རང་བྱོན། མདུན་ལམ་ལྟག་བྲག་ངོས་སུ་གུ་རུ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་ཞབས་རྗེས། འབྲུ་གསུམ་རང་བྱོན་བཅས། ཐུགས་གནས་ཡང་དག་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོའི་སྟེང་ངོས་གཡོན་ཕྱོགས་ལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་སྐུ་བརྙན་རང་བྱོན། ཚོགས་ཁང་ནང་ལོགས་གཡོན་ངོས་སུ་རལ་གྲི་རང་བྱོན། རྒྱབ་ངོས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཚེ་བུམ་རང་བྱོན། འོག་ངོས་ཕུག་ལོགས་སུ་ནམ་སྙིང་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་རྗེས། ཙིཏྟ་གསང་ཕུག་གི་སྟེང་དུ་ཕྱག་རྡོར་རང་བྱོན་བཅས། རྫོང་ཆེན་བྲག་གི་ནུབ་ངོས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ཆེ་མཆོག་རང་བྱོན་དབུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ། དེའི་གཡོན་གྱི་བྲག་ངོས་སུ་བཀའ་བརྒྱད་ཕོ་བྲང་གླིང་དགུ། མདུན་འོག་ཏུ་བདུད་རྩི་ཁྲོ་མཁར་བཅས། ཕྲིན་ལས་གནས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ལྷ་མོ་ཙཎྜི་ཀ་རཀྟའི་རྫིང་ནས་སྐུ་ཕྱེད་ཐོན་པའི་ཚུལ། གནས་ལྔ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སུ་བཀའ་རྟགས་ཡིག་འབྲུ། ཕྱག་མཚན་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་རྗེས་གསལ་དང་མི་གསལ་བ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ཞིབ་པ་གནས་ཡིག་རྒྱས་པ་རྣམས་ལས་ཤེས་པར་བྱ།
དེ་ལྟར་ཤངས་ཀྱི་ཟབ་ལུང་གཉིས་པ་འོག་མིན་གསང་ཆེན་རོལ་པའི་ཕོ་བྲང་སྒྲུབ་ཆེན་བཀའ་བརྒྱད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་མ་བཞེངས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ནས་ཡོད་པ། སྔོན་གྱི་དུས་གུ་རུ་ཡབ་ཡུམ་རྗེ་འབངས་ཉེར་ལྔ་དང་བཅས་པ་སོགས་དངོས་སུ་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ནས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། པདྨ་འོད་གསལ་མདོ་སྔགས་གླིང་པ་དང་གཏེར་ཆེན་ཨོ་རྒྱན་མཆོག་འགྱུར་གླིང་པ་ལྷན་དུ་ཕེབས་ཏེ་བཀའ་འདུས་སྒྲུབ་ཆེན་བཙུགས་པ་དང་། སྤྲུལ་པའི་བརྡ་ཡིག་ཤོག་སེར་གཏན་ལ་ཕབ་པ། ཟབ་གཏེར་ཕྱག་ཏུ་བཞེས་ཤིང་གནས་ཞལ་ཕྱེ་བར་མཛད་པ་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་གསེར་རིའི་ཕྲེང་བས་ས་རྡོ་རི་བྲག་ཐམས་ཅད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང་། ཁོར་ཡུག་གི་བཀོད་པ་རྣམ་པར་བཀྲ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངང་གིས་འཕེལ་བའི་གནས་འདི། འཆི་མེད་བསྟན་གཉིས་གཡུང་དྲུང་གླིང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་བས་བསྔགས་པའི་དབེན་གནས་ཉམས་རེ་དགའ། སྙིང་ནས་དམ་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་གནས་སུ་བཟང་ ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་བསྙེན་སྒྲུབ་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་མཐའ་དག་ལེགས་པར་འཛོམས་པར་དགོངས་ནས། ཐོག་མར་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་མེ་གླང་སྤྱི་ལོ་1877ལོའི་བོད་ཟླ་བཅུ་པའི་ཚེས་བདུན་ལ་གནས་འདིར་ཕེབས། ཉིན་ཤས་རྗེས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་པོར་བརྒྱ་མཆོད་འབུལ་སྐབས། ཨོ་རྒྱན་སངས་རྒྱས་གཉིས་པའི་བཀའ་ལུང་ལྟར་གནས་འདིར་མཆོད་པའི་རྟེན་དང་། སྒྲུབ་པའི་སྡེ་ཞིག་ཚུགས་ན་བསྟན་འགྲོ་ལ་དགོས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཚུལ་གཟིགས་པས། མེ་གླང་ལོ་འདི་གར་ས་གནད་མེ་བཙའི་གཙུག་ལག་ཁང་དཔལ་སྤུངས་སྐུ་ཚབ་པས་རྨང་གཏིང་སྟེ་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཅས་མཐའ་རྒྱས་སུ་གྲུབ་ནས་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་འདེབས་པར་མཛད། དེ་རྗེས་རག་ཆབ་དཔོན་གྱིས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་བ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་གཟིགས་ཏེ། རང་ཡོད་ཀྱི་དངོས་རྫས་རྣམས་ཀྱང་བཏང་ནས་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་ས་སྟག་སྤྱི་ལོ1878ལོར་ཐོག་མར་སྒྲུབ་སྡེ་གསར་བཞེངས་ཀྱི་དབུ་བཙུགས་ནས། སྒྲུབ་གྲྭའི་ལྷ་ཁང་དང༌། གྲྭ་ཤག་བདུན་བཅས་ལེགས་པར་གྲུབ། དུས་དེ་ནས་བཟུང་འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་ལ་གདན་ས་གོང་འོག་གཉིས་ཏེ། གོང་མ་ཙཱ་འདྲ་རིན་ཆེན་བྲག་དང་འོག་མ་རྫོང་ཤོད་བདེ་གཤེགས་འདུས་པའི་ཕོ་བྲང་འདི་ཉིད་བྱུང་། གནས་འདིར་སྒྲུབ་པའི་བསྟན་པ་ཐོག་མར་དར་སྤེལ་མཛད་སྐབས། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་རྫི་བོ་ཞིག་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་མིང་ལ་ཅི་ཟེར་ཞེས་དྲིས་པས། རྫི་བོ་དེས་ངའི་མིང་ལ་ཕུན་ཚོགས། གྲོང་མིང་ལ་གང་ཟེར་དྲིས་པས། དགེ་ལུང་ཚང་། སེམས་ཅན་དུ་ཡོད་དྲིས་པས་མཛོ་མོ་བཟང་པོ་བདུན་ཡོད་ཅེས་ལན་བཏབ་པ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་གཟིགས་ཏེ། སྒྲུབ་ཐེངས་དང་པོར་སྒྲུབ་བླ་བདུན་གྱིས་སྣ་སེལ་ནས་དབུ་བརྩམས་ཤིང་། ལོ་གསུམ་ཕྱོགས་གསུམ་གྱི་རིང་དུ་བསྙེན་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་དང་། ལོ་ཟླའི་དུས་མཆོད། ཐུན་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར་སོགས་ཙཱ་འདྲའི་བཅའ་ཡིག་བཞིན་མཛད། དེ་རྗེས་སྤྲུལ་སྐུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་ཉི་མས་གདན་ས་བསྐྱངས་ནས། གྲྭ་སློབ་རྣམས་ལ་བློ་སྦྱོང་དོན་བདུན་མ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་གདམས་ངག་ཅི་རིགས་བསྩལ། དཔལ་ལྡན་མཁྱེན་བརྩེ་འོད་ཟེར་དགོན་འདིར་ཕེབས་ནས་གསང་ཐིག་ཡབ་བཀའི་ཚོགས་མཆོད་དང་། དགོན་པའི་གྲྭ་ཚང་ཡོད་རིགས་ལ་ཕྱག་འགྱེད། དཔལ་ཆེན་གཡང་སྐྱབས། སྒར་བསང་བཅས་བསྒྲུབས། ལྷག་པར་འཇམ་མགོན་གོང་མའི་ཕྱག་བཞེས་ལྟར་ཤངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཙོས་དབང་ལུང་ཁྲིད་བཅས་གནང་བ་དང་། དགོན་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལེགས་པར་བསྡམས། སྐབས་ཤིག་ལ་ཁྲ་སྐྱ་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེས་གདན་ས་འཛིན་པའི་སྐུ་དུས་སུ་ཀོང་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་དཔལ་ལྡན་མཁྱེན་བརྩེ་འོད་ཟེར་གཤེགས་པར་ཐུགས་སྐྱོ་ནས་རག་ཆབ་སྒྲུབ་ཁང་དུ་ལོ་གསུམ་མཚམས་ལ་བཞུགས། མཐར་བཞི་རྒོལ་དུས་འགྱུར་གྱིས་རྐྱེན་པས་དགོན་གནས་སྤྱི་མིང་གི་ལྷག་མར་གྱུར་ལ། མཐའ་འཁོར་གྱི་མཆོད་རྟེན་ལྷག་ལུས་རྣམས་ཀྱང་བཤིགས།
སྤྱི་ལོ1983ལོར་ཉམས་གསོའི་ཆོས་སྒོ་ཕྱེ་སྐབས་རྫོང་གྲྭ་སྐལ་དགའ་སོགས་ཀྱི་རེ་འདུན་ལྟར། སྤྲུལ་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་ཉམས་གསོའི་ལས་སྣེ་ཁུར་བཞེས་ཐོག །ཐོག་མར་ཡང་དག་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་བཞེངས་ནས། གུ་རུ་ཟ་ཧོར་མ་དང་། མཁྱེན་ཀོང་གཉིས་ཀྱི་ཞལ་ཐང་ཚེམ་དྲུབ་མ། སྟེང་དུ་མགོན་ཁང་བཅས། དེ་རྗེས་འདུ་ཁང་ཆེ་བ་སྟེང་ཁང་བླ་བྲང་དང༌། སྤྱི་ཁང་སྒོ་ཁང་བཅས་ཁྱོན་ལྷ་ཁང་མགོན་ཁང་བཞི། སྐུ་རྟེན་ལ་གསེར་སྐུ་གསར་རྙིང་ཁྱོན་བསྡོམས་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཙམ། གསུང་རྟེན་དཔེ་ཝར་མཆོག་སྤྲུལ་འཆི་མེད་རྡོ་རྗེས་གནང་བའི་དྭགས་པོའི་བཀའ་འབུམ། མཁྱེན་བརྩེའི་བཀའ་བདུན་སོགས་དང་། བཀའ་བསྟན་གཏེར་མཛོད་སོགས་པོད་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ། ཐུགས་རྟེན་མཁྱེན་ཀོང་སྤྲུལ་གསུམ་གྱིས་བཞེངས་པའི་འགོང་པོ་ཨར་གཏད་མཆོད་རྟེན་ཉམས་གསོ་མཛད། དེང་གི་ཆར་སི་ཏུ་པདྨ་དོན་ཡོད་ཀྱིས་མཆོག་སྤྲུལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡང་སྲིད་འཁྲུལ་མེད་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་བ་མཆོག་སྤྲུལ་བསྟན་འཛིན་ཉི་མས་དགེ་འདུན་འདུས་པ་ལྔ་བཅུ་སྐོར་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་ནས་དགོན་འདིའི་བཤད་སྒྲུབ་ལས་གསུམ་གྱི་བསྟན་པ་སྐྱོང་བཞིན་ཡོད་ལ། དེང་དཔལ་ཡུལ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་དགོན་སྡེ་གཅིག་པུ་ཡིན།
གཙུག་ལག་ཁང་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཅས་ཀྱི་བཞུགས་ཚུལ་སྐོར། གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་དུ་ལྷ་བཟོ་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན་ཞེས་པས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཞེངས་པར་གྲགས་པའི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཐོག་ཚད། བྱམས་པ་ཐོག་ཚད། གུ་རུ་ཐོག་ཚད། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཐོག་ཚད། གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག །རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བཞི་བཅས་དང་། ལོགས་བྲིས་བླ་མ་དང་ཡི་དམ་སྐོར། གུ་རུ་ལྷ་ཁང་དུ་ཨོ་རྒྱན་ཟ་ཧོར་མ་དང་། རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོ། རྡོར་སེམས་ཡང་དག་སོགས་སྐུ་ཆེ་ཆུང་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་པ། ཐུགས་གནས་ལྷ་ཁང་དུ་ཐུབ་དབང་ཐོག་ཚད་གཅིག་ཉེར་སྲས་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་སོགས། མགོན་ཁང་དུ་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པས་གཙོས་ཆོས་སྐྱོང་གི་སྐུ་འདྲ། ཉེར་སྲས་ལྷ་ཁང་དུ་ཉེ་བའི་སྲས་ཆེན་བརྒྱད་ཀྱིས་གཙོས་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་དུ་མ། དྭགས་པོ་ལྷ་ཁང་དུ་བཀའ་བརྒྱུད་མར་མི་དྭགས་གསུམ་སོགས་ཀྱི་ལྡེར་སྐུ། གཟིམ་ཁང་དུ་ཚེ་ལྷ་རྣམ་གསུམ་གྱི་ལི་མ་ཁྱད་འཕགས། བྱེ་བའི་ཨ་ཀྲུམ་ལས་གྲུབ་པའི་ཇོ་བོ་ཨ་ཏི་ཤ། སྒྲོལ་མ་གསུང་བྱོན། གསེར་ཟངས་ཀྱི་ཀོང་སྤྲུལ་ང་འདྲ་མ། གཞན་ཡང་བདེ་ཆེན་ཞིང་བཀོད་ཀྱི་ཞལ་ཐང་ཆེ་ཆུང་གསུམ། རྒྱུད་སྡེ་ལྔའི་ཞལ་ཐང་། གུ་དྲག་ཞལ་ཐང་། སྐྱེར་སྒང་རྟ་མགྲིན་ཞལ་ཐང་སོགས་ཞལ་ཐང་ཆེ་ཆུང་སྤུས་ལེགས་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག །འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་ཀྱི་དབུ་ཞྭ། ཀོང་སྤྲུལ་བློ་གྲོས་ཆོས་ཀྱི་སེང་གེའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཕྱག་བཞི་པ་སོགས། གསུང་རྟེན་སྐོར་བཀའ་བསྟན་གཉིས་དང་། རྙིང་མ་རྒྱུད་འབུམ། མཁྱེན་ཀོང་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཟབ་ཆོས་ཆ་ཚང་། འདོན་ཆོག་གི་རིགས་སོགས་སྐྱ་པོད་སུམ་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་བཞུགས། ཐུགས་རྟེན་སྐོར་མཆོད་རྟེན་རྣམ་པ་བརྒྱད་གསེར་དངུལ་ཟངས་རག་ལས་གྲུབ་པ་གང་མང་སོགས་རྟེན་གསུམ་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཆོད་པ་བཞུགས།
ཚོགས་སྒྲུབ་མཆོད་ཀྱི་སྐོར་ལ། ཆོ་འཕྲུལ་ཟླ་བའི་ཚེས་ལྔ་ནས་བཟུང་གྲུབ་ཐོབ་བཀའ་བརྒྱད་ཉིན་བདུན་དང་ཉིན་རེ་བཞིན་ཚོགས་བརྒྱ་རེ། ཚེས་བཅུ་བཞི་དང་བཅོ་ལྔ་ལ་ཉེར་སྲས་བརྒྱད་ཀྱི་ཆོ་ག །ཚེས་བཅུ་བཞིའི་དགོང་མོར་རྗེ་བཙུན་མི་ལའི་འདས་མཆོད་ལ་བཀའ་བརྒྱུད་མགུར་མཚོ། བོད་ཟླ་གཉིས་པའི་ཚེས་གཅིག་ལ་སྒར་བསང་བྱ་ལ་དགུན་བཅའ་གྲོལ། ཚེས་གཉིས་ལ་གཏང་རག་གི་ཚུལ་དུ་མཁའ་འགྲོའི་བྲོ་རར་འཁོར་འདས་མཆོད་པ། བཅུ་གཉིས་བར་དུ་བཅུ་ཤོག་རེས་མོས་ཀྱིས་རྒྱུན་འདུག་བྱ་སྲོལ། ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བཅུ་གཅིག་བར་དྲི་མེད་ཀུན་དགའི་རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་རྒྱལ་ཐོ་རྒྱན་བཀོད་དང་། དངོས་གཞི། དབང་བསྐུར། གཏང་རག་བཅས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཆེན་ཚོགས། ཉི་མ་བྱང་བགྲོད་སྐབས་བླ་མ་ནོར་ལྷའི་སྒྲུབ་པ་ཁོག་ཕུབ་དཔལ་ཆེན་མ་དང་འབྲེལ་བའི་གཡང་སྒྲུབ་ཉིན་གཅིག །བོད་ཟླ་ལྔ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཉིན་དཔལ་དེའུ་ལ་རི་བསྟོད་བསང་མཆོད་གཏེར་གསར་རྒྱལ་བརྔན། ཐུགས་སྒྲུབ་ཚོགས་མཆོད་བཅས་ཉིན་གཅིག་གསུངས། བོད་ཟླ་དྲུག་པའི་ཚེས་གཅིག་ནས་རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་རིན་པོ་ཆེ་ཉིན་བརྒྱད་ཚོགས་སྐབས་རག་ཆབ་དགོན་གྱི་བླ་གྲྭ་རྣམས་ཀྱང་ཕེབས་ཏེ་བཀའ་འགྱུར་གྱི་བཀླག་རྒྱུགས་སྤྲོད་དགོས། བོད་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ནས་གནམ་སྟོང་བར་དབྱར་གནས་ཟླ་བ་ཕྱེད་གཉིས། དགུན་ཉི་ལྡོག་སྐབས་ཤེར་སྙིང་བདུད་ཟློག །བོད་ཟླ་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚེས་བཅུ་བཞི་དང་བཅོ་ལྔ་གཉིས་ལ་རྡོར་སེམས་སྒྲུབ་མཆོད་དང་། ཚེས་ཉེར་གཅིག་ནས་འཆི་མེད་བསྟན་གཉིས་གཡུང་དྲུང་གླིང་པའི་འདས་མཆོད། དཔལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་ཆེན་ཉིན་བདུན། ཚེས་ཉེར་བརྒྱད་དང་ཉེར་དགུ་གཉིས་ལ་མགོན་པོ་བེར་ནག་གི་དགུ་གཏོར། བོད་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚེས་ལྔ་ནས་ཀར་གླིང་ཞི་ཁྲོའི་སྒྲུབ་པ་ཉིན་བདུན། ཚེས་ཉེར་གསུམ་ནས་མགོན་པོ་ཕྱག་བཞི་པའི་སྒྲུབ་ཆེན་ཚོགས་ནས་གནམ་ལོ་གསར་ཚེས་ཀྱི་ཚེས་གཅིག་ལ་ཐོ་རངས་སེར་ཕྲེང་དང་བཅས་ཁང་སྟེང་ལ་གཏོར་འབུལ་བཏང་ནས་ཚོགས་གྲོལ། ཉ་སྟོང་ཚེས་བརྒྱད་ཀྱི་དུས་མཆོད་ནི། ཚེས་བརྒྱད་ལ་ཐེག་ཆེན་གསོ་སྦྱོང་། ཡར་ངོའི་ཚེས་བཅུར་དཀོན་མཆོག་སྤྱི་འདུས། ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་གཞི་གསུམ་གསོ་སྦྱོང་། མར་ངོའི་ཚེས་བཅུ་ལ་གསང་ཐིག་ཡབ་བཀའ་དང་། ཡུམ་བཀའ་རེས་མོས། གནམ་སྟོང་ལ་གཞི་གསུམ་གསོ་སྦྱོང་བཅས་ཀྱི་རྒྱུན་ཚོགས་རྣམས་ཆད་ཆག་མེད་པ་འཚོགས། དགོན་གཞུང་གི་ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན་ཇི་ཡོད་ཤངས་པའི་སྒྲུབ་སྡེ་དང་མཚུངས་པས། དགོན་འདི་ཡང་ཤངས་པ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་ལུགས་འཛིན་པར་འཇོག་གོ
།དགོན་འདིའི་ཤངས་པའི་སྒྲུབ་སྡེ་ནི་ཧ་ལམ་ལོ་ངོ་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུ་ཙམ་གྱི་གོང་དུ་འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་བཏབ་ཅིང་། གསེར་ཆོས་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ཤངས་པའི་ཆོས་སྐོར་ཆ་ཚང་བར་ཉམས་སུ་ལེན་གྱི་ཡོད། སྒྲུབ་ཐེངས་དང་པོར་ཀོང་སྤྲུལ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་དཔོན་མཛད་ཅིང་སྒྲུབ་བླ་བདུན་སྒྲུབ་པར་ཞུགས། ཁོང་གིས་སྔ་ཕྱི་ཁྱོན་དུ་གནས་འདིར་ལན་གྲངས་མང་པོ་ཕེབས་ནས་སྒྲུབ་བླ་དང་སློབ་མ་གཞན་འགར་ཡང་ཤངས་ལུགས་སོགས་ཀྱི་དབང་ཁྲིད་ཅི་རིགས་བསྩལ་བས་ཤངས་པའི་བསྟན་པ་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་མཛད། སྤྱི་ལོ1956ལོར་དགོན་གནས་སྤྱི་དང་མཚུངས་པར་ཐོར་ཞིག་ཏུ་སོང་། དེ་ནས་རིག་གསར་རྗེས་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ཀྱི་འདོད་མོས་ལྟར་དགོན་འདིའི་ནུབ་ངོས་སུ་སྒྲུབ་སྡེ་བསྐྱར་བཞེངས་མཛད་པ་དང་། སྤྱི་ལོ1998ལོར་སྒྲུབ་དཔོན་ཀུན་བཟང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་སླར་གསོ་མཛད་དེ། སྒྲུབ་བླ་བདུན་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་ཐེངས་གཅིག་ཚུགས་པ་དེ་སྤྱི་ལོ་2001ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་གྲོལ། སླར་སི་ཏུ་པདྨ་དོན་ཡོད་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་སྒྲུབ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཡང་དག་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ་ཡོད་སར་སྤོ་བའི་ལས་གཞིས་རྐྱེན་པས། ད་བར་སྒྲུབ་ཐེངས་གཉིས་པ་ཚོགས་ཐུབ་མེད་པའོ།